Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa, stosowana od końca XVIII wieku do początku XX wieku, oraz metoda bezpośrednia stanowią ważne podejścia w nauczaniu języków obcych.
Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa koncentruje się na regułach gramatycznych i tłumaczeniu, podczas gdy metoda bezpośrednia koncentruje się na komunikacji i poprawie umiejętności mówienia.
Ważny jest wybór elastycznej metody nauczania, uwzględniający zalety i wady obu metod, dostosowany do cech i celów ucznia.
Ⅰ Wprowadzenie
W teorii nauczania języków obcych stosowane są różne metody nauczania, wśród których szczególne znaczenie mają metoda gramatyczno-tłumaczeniowa i metoda bezpośrednia. W niniejszym opracowaniu omówimy koncepcje i cechy obu metod, a następnie przeanalizujemy ich różnice.
W szczególności, poprzez analizę porównawczą ról ucznia i nauczyciela oraz metod nauczania, postaramy się jasno określić zalety i wady obu metod, aby ocenić, która z nich jest najbardziej odpowiednia dla uczniów.
Ⅱ Część główna
a. Koncepcje i cechy metody gramatyczno-tłumaczeniowej i metody bezpośredniej
1. Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa (Grammar-Translation Method) [Okres: druga połowa XVIII wieku – XIX wiek]
Stosowana od drugiej połowy XVIII do XIX wieku metoda gramatyczno-tłumaczeniowa była wykorzystywana w nauczaniu greki i łaciny w celu studiów nad klasyczną literaturą średniowieczną. Kładła nacisk na zapamiętywanie słownictwa, a nauczyciel prowadził uczniów do zrozumienia treści poprzez tłumaczenie. Centralne miejsce zajmowały słownictwo i gramatyka, a wykorzystywano język ojczysty uczniów.
Jednakże ta metoda nauczania charakteryzuje się brakiem kontekstu, co może utrudniać zrozumienie słownictwa i gramatyki, a jej jednokierunkowy charakter, skupiony na nauczycielu, może prowadzić do znudzenia i wykluczenia uczniów. Na wczesnym etapie nauczania języka koreańskiego (przed 1958 r., przed powstaniem instytucji edukacyjnych) dominowała metoda gramatyczno-tłumaczeniowa. Nacisk kładziono na podstawową gramatykę i słownictwo, a podręczniki konwersacyjne również opierały się na tłumaczeniu.
2. Metoda bezpośrednia (Direct Method) [Okres: druga połowa XIX wieku – początek XX wieku]
Pojawiająca się pod koniec XIX i na początku XX wieku metoda bezpośrednia była próbą przezwyciężenia ograniczeń metody gramatyczno-tłumaczeniowej. Metoda ta koncentruje się na rzeczywistym użyciu języka, a główny nacisk kładzie na bezpośrednie używanie języka przez uczniów. Ponadto, podkreśla naukę ustną i prowadzi zajęcia w języku docelowym, co zwiększa realność nauki.
Główną zaletą metody bezpośredniej jest to, że podkreśla ona umiejętności komunikacyjne, oferując praktyczne doświadczenia w używaniu języka. Dzięki temu można poprawić umiejętności komunikacyjne uczniów. Jednakże, ponieważ metoda ta wykorzystuje wyłącznie język docelowy, wymaga ona nauczyciela o płynnym posługiwaniu się językiem, a systematyczne nauczanie może być trudne.
b. Różnice między metodą gramatyczno-tłumaczeniową a metodą bezpośrednią
Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa Metoda bezpośrednia Uczniowie głównie rozumieją i zapamiętują język poprzez tłumaczenie. Uczniowie uczą się języka poprzez bezpośrednie doświadczenie i używanie. Główne działania to ćwiczenia tłumaczeniowe, nauka zasad gramatycznych i analiza zdań. Nauka odbywa się poprzez dialogi, odgrywanie ról i symulacje rzeczywistych sytuacji. Język jest rozumiany i analizowany pod kątem gramatycznym. Język jest doświadczany jako całość i rozumiany w kontekście. Wzmacnia znajomość gramatyki i słownictwa oraz umiejętności tłumaczeniowe. Poprawia umiejętności komunikacyjne uczniów oraz naturalną wymowę i intonację. Uczniowie pełnią głównie pasywną rolę. Uczniowie aktywnie uczestniczą w procesie uczenia się. Zajęcia są głównie oparte na wykładzie, a nauczyciel przekazuje wiedzę. Zajęcia skupiają się na interakcji i aktywnościach zorientowanych na ucznia. Błędy są korygowane głównie pod kątem gramatycznym. Błędy są traktowane jako część procesu uczenia się i służą jako podstawa do rozwoju ucznia. Szybkie opanowanie języka może być ograniczone. Może sprzyjać naturalnemu przyswajaniu języka. Koncentruje się na tłumaczeniu i rozumieniu języka. Podkreśla zrozumienie języka i kultury. Nacisk może być kładziony na zewnętrzne bodźce motywacyjne, takie jak oceny. Naturalna ciekawość i potrzeba komunikacji ucznia mogą silnie wpływać na motywację do nauki.
c. Porównanie metod nauczania w metodzie gramatyczno-tłumaczeniowej i metodzie bezpośredniej
1. Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa (Grammar Translation Method - GTM):
Cel: Głównym celem jest nauka języka z naciskiem na gramatykę.
Język zajęć: Język ojczysty uczniów.
Metody nauczania:
Wyjaśnienie zasad gramatycznych, a następnie ćwiczenia tłumaczenia języka docelowego na język ojczysty.
Nauczyciel pełni autorytatywną rolę i oczekuje od uczniów naśladownictwa.
Zalety: Szybkie opanowanie gramatyki języka docelowego.
Wady: Brak nacisku na rozwój umiejętności komunikacyjnych.
2. Metoda bezpośrednia (Direct Method - DM):
Cel: Głównym celem jest rozwój umiejętności komunikacyjnych.
Język zajęć: Język docelowy, używany jak przez rodzimego użytkownika.
Metody nauczania:
Nauczyciel zachowuje się jak rodzimy użytkownik języka, a uczniowie dokonują dedukcji.
Ćwiczenia mówienia z wykorzystaniem zdań w kontekście.
Zalety: Rozwój umiejętności komunikacyjnych, nauka potocznego słownictwa i zdań.
Wady: Wymaga od nauczyciela znajomości języka na poziomie native speakera.
3. Przykłady metody gramatyczno-tłumaczeniowej i metody bezpośredniej
① Metoda gramatyczno-tłumaczeniowa (Grammar Translation Method - GTM):
Wyjaśnienie zasad gramatycznych, a następnie ćwiczenia tłumaczenia języka docelowego na język ojczysty.
Główny nacisk na czytanie i pisanie.
Słownictwo jest przedstawiane wraz z tłumaczeniem na język ojczysty, a zadania skupiają się na tłumaczeniu.
Podkreślana jest dokładność, a mówienie i słuchanie są traktowane pobieżnie.
5. Nauczyciel tłumaczy zdanie w języku docelowym i uczniowie tłumaczą je z powrotem, ćwicząc w ten sposób tłumaczenie.
6. Uczniowie uczą się zasad gramatyki i słownictwa języka docelowego i na tej podstawie tłumaczą i analizują podane zdania.
7. Nauczyciel głównie poprzez wykład wyjaśnia zasady gramatyki, a uczniowie skupiają się na zapamiętywaniu i stosowaniu tych zasad.
8. Uczniowie głównie uczą się gramatyki poprzez rozwiązywanie zadań opartych na podręczniku i zasadach gramatycznych.
② Metoda bezpośrednia (Direct Method - DM):
Na zajęciach używany jest tylko język docelowy.
Nauczane są tylko potoczne słownictwo i zdania.
Umiejętności komunikacyjne w mowie są ćwiczone poprzez pytania i odpowiedzi między nauczycielem a uczniem.
Gramatyka jest nauczana indukcyjnie.
Duży nacisk na wymowę i gramatykę.
6. Uczniowie używają języka docelowego i komunikują się, naśladując określone sytuacje lub odgrywając role.
7. Nauczyciel zachęca uczniów do używania języka docelowego w rzeczywistych rozmowach i dyskusjach.
8. Uczniowie ćwiczą bezpośrednią komunikację w języku docelowym w określonych sytuacjach.
9. Nauczyciel stwarza uczniom różne symulacje, aby mogli używać języka.
10. Uczniowie używają języka docelowego podczas rozwiązywania problemów lub wykonywania projektów.
Ⅲ Podsumowanie
W wyniku porównania metody gramatyczno-tłumaczeniowej i metody bezpośredniej, zastanowiłem się nad wyborem metody nauczania uwzględniającej potrzeby ucznia i elastycznością podejścia. Uważam, że oba podejścia są bardzo ważne w praktyce edukacyjnej.
Po pierwsze, ważne jest uwzględnienie różnorodności uczniów. Uczniowie różnią się pod względem charakteru, celów edukacyjnych, pochodzenia i doświadczeń. Dlatego dla jednych uczniów metoda gramatyczno-tłumaczeniowa może być skuteczna, a dla innych metoda bezpośrednia. Ważne jest, aby zdawać sobie z tego sprawę i uwzględniać indywidualne cechy uczniów.
Po drugie, ważne jest elastyczne dostosowywanie metody nauczania. W zależności od postępów uczniów i sytuacji edukacyjnej, konieczne jest dostosowanie metody nauczania. W jednym okresie jedna metoda może być skuteczna, a w innym – inna. Dlatego nauczyciel powinien stale monitorować sytuację uczniów i dostosowywać metodę nauczania w zależności od potrzeb.
Takie podejście pozwoli uczniom na efektywniejszą naukę, a nauczycielom na bardziej elastyczne reagowanie na sytuacje edukacyjne. Dlatego w edukacji najbardziej potrzebni są nauczyciele, którzy szanują tę różnorodność i potrafią elastycznie reagować na potrzeby.
[Bibliografia]
Gu Min-ji, Teoria nauczania języków obcych, Materiały dydaktyczne Centrum Edukacji na Odległość.
Nam Seong-woo i inni (2006), Teoria nauczania języków i nauczanie języka koreańskiego, Koreańska Akademia Kultury.
Woo Eun-mi (2009). Badania nad metodami nauczania gramatyki w celu poprawy umiejętności komunikacyjnych, Uniwersytet Narodowy w Seulu, Wydział Pedagogiczny